عوامل موثر در مهاجرت اعراب به خراسان و پیامدهای سیاسی آن از آغاز فتوح تا پایان دوره امویان

با لشکرکشی اعراب مسلمان به داخل ایران سراسراین سرزمین از جمله خراسان تحت نفوذ اعراب درآمد . بعد از فتوح اولیه ی مسلمین آن ها برای ادامه دادن فتوح خود در این ناحیه شروع به مهاجرت و اسکان در شهرهای ایران به ویژه خراسان کردند این مهاجرت تبعات سیاسی و اجتماعی زیادی به همراه داشت. مسأله اساسی پژوهش حاضر، این است که اعراب بنا بر کدام عوامل به خراسان مهاجرت کردند و مهاجرت آنها به خراسان چه پیامدهای سیاسی را به دنبال داشته است؟ در جواب بخش نخست مسئله پژوهش می توان گفت عوامل متعددی در مهاجرت اعراب به خراسان موثر بود، از جمله عامل دینیکه به دوگونهجهاد ،تبلیغونشردینمطرح بود از سوی دیگر اعرابدر جهت بهبود شرایط مادی و رفاهی زندگی خویش اقدام به مهاجرت کردند که از آن با عنوان عامل اقتصادی یاد شده است . همچنین دردوره مورد بحث مهاجرت های بسیاری از سوی شیعیان ، خوارج و مخالفان حکومت براساس برخیمسائل اجتماعی صورت می گرفت که از آن تحت عنوان عامل اجتماعی می توان یاد کرد. دسته ای دیگر از مهاجرت ها براساس عوامل سیاسی نظامی صورت گرفت که این امر از آغاز فتوحات و درادامهبرایتثبیتفتوحاتورفعمشکلاتاقتصادیواجتماعیاعرابتداومیافتازاینرو،نخستینمهاجرانبهخراسان رابایدنیروهای نظامی، فرماندهان و حاکمان دانست. وضعیت جغرافیایی ناحیه خراسان نیز به عنوان عاملی در مهاجرت اعراب موثر واقع شده اضست. شناسایی پیامدهای سیاسی حاصل از این مهاجرت بخش دیگری از این پژوهش است .به نظر می رسد مهم ترین پیامد سیاسی حضور اعراب ، قدرت سیاسی اعرابدر خراسان و هم چنین قیام های پی در پی ضد حکومتی که هرکدام اهداف خاصی را دنبال می کردند ، بوده است.